Klimaat bij Rivierenland
Vogelkijkhut in de beekvallei © Bruno Holvoet
Beekvalleien die bruisen van leven
Als Rivierenlander mag je fier zijn op onze getijdenrivieren. Minder bekend zijn de beekvalleien die onze rivieren omarmen en voeden. Beekvalleien zijn eveneens belangrijke groenblauwe dragers in het landschap, waarlangs fauna en flora een thuis vinden en zich verplaatsen. Hierdoor zijn het ook de plaatsen bij uitstek voor verstilling en verwondering, zeker in de gecompartimenteerde open ruimte van ons werkingsgebied.
Lange tijd trok de mens beken recht, liet ze door buizen lopen en loosde er ongezuiverd afvalwater in. Dit had rampzalige gevolgen voor de natuur. Het verhoogde het risico op overstroming bij regen en zorgde voor snellere verdroging bij periodes zonder neerslag. Regionaal Landschap Rivierenland zet zich samen met de watermedewerker, de waterloopbeheerders, natuurorganisaties en landbouwers in om kansen en oplossingen te zoeken voor klimaatbestendige natte valleinatuur die bruist van het leven.
Van natuurlijke oevers tot belevingsvolle wandelpaden: herstel van biodiversiteit en toegankelijkheid
Zo zorgen we voor de inrichting van natuurvriendelijke oevers, werken we aan biotoopherstel, plaatsen we stuwen in omliggende natuur- en landbouwgebieden om het waterpeil te sturen, leggen we een poelennetwerk aan en zorgen we voor het beheer en de aanplant van houtkanten, bomenrijen en grasstroken. Tot slot maken we de waterloop opnieuw zichtbaar en beleefbaar voor recreanten met de aanleg van wandelpaden, trage wegen, bruggetjes en kijkhutten.
Dankzij het project Buurstroom zorgden we eveneens voor een aantrekkelijker onthaal en meer beleving in 6 provinciale overstromingsgebieden.
Zo geven we samen met provincie Antwerpen ruimte aan water en houden we onze voeten en huizen droog. Met het project zorgden we ervoor dat je deze natte natuur in jouw buurt ook echt kan beleven. Zo kan je je onderdompelen in het waterleven aan de steiger, vogels spotten vanuit de vogelkijkhut, je spieren trainen in de groene outdoor gym, een pendelpauze nemen op de uitkijkvlonder aan de fietsostrade, een avontuurlijk natuurpad ontdekken of samen gezellig tafelen aan de rolstoelvriendelijke picknickbank aan de oever.
Binnen het project Life Aclima begeleiden wij specifiek landbouwers rond watervraagstukken op hun percelen die grenzen aan waterlopen, zoals Nina op het Veld aan de Arkelloop (Duffel), ’s Jongers aan de Pannebosbeek (Kontich), Vrijselhof aan de Edegemse Beek (Kontich), de Grondsmaak aan de Babbelkroonbeek (Kontich) en Germaine&Hortense aan de Molenbeek (Rumst).
Peilgestuurde drainage bij melkveebedrijf ‘s Jongers
foto © Regionaal Landschap Rivierenland
Wandeltips
wandelgebied Zuidrand en wandelgebied Pallieterland:
-Boskapellenpad Kontich (8,5 km) - Grote Struisbeek Sint-Michielskerk, Ferdinand Maesstraat, Waarloos
-Babbelbeeksebeemdenpad Duffel (4,5 km) – Babbelse Beek Senthout, Duffel
Groene speelplaats met wilgentunnel en gemengde hagen
© Regionaal Landschap Rivierenland
Groene oases: scholen en speelplaatsen ontharden en vergroenen
Kinderen ontwikkelen zich mentaal en fysiek sneller wanneer ze regelmatig in een groene omgeving spelen. Hoog tijd om scholen een groene make-over te geven.
Ontharden speelplaats
foto © Regionaal Landschap Rivierenland
Een ontharde en vergroende speelplaats biedt heel wat voordelen. Zo ervaren kinderen minder stress na een speeltijd in het groen en zetten buitenlessen aan tot onderzoekend leren en een verhoogde concentratie. Ook ons klimaat profiteert mee: water dat na ontharding opnieuw kan insijpelen in de bodem, helpt ons om droge periodes te overbruggen. We boeken het meeste succes wanneer we leerlingen en hun ouders betrekken bij het ontwerp en de aanplantingswerken.
Voor
foto © Regionaal Landschap Rivierenland
Na
foto © Regionaal Landschap Rivierenland
Pluktuin Germaine en Hortense
© Regionaal Landschap Rivierenland
Kostbaar water
Het Europese project Life ACLIMA wil de waterbeschikbaarheid in de land- en tuinbouwsector verduurzamen, met aandacht voor klimaatrobuuste landschappen.
Regionaal Landschap Rivierenland begeleidt onder meer landbouwers bij waterregulatie op de akkers via peilgestuurde drainage en stuwen.
Bij de techniek van peilgestuurde drainage loopt het water weg via afvoerbuizen, maar vloeit het niet rechtstreeks in de naburige gracht. De afvoerbuizen zijn namelijk aangesloten op een verzamelbuis aan de rand van het perceel. De verzamelbuis is verbonden met een regelput. Daarin kunnen we het waterpeil via een regelbuis met doorlaatopening op de gewenste peilhoogte brengen om zo de waterstand onder het oppervlak te controleren en aan te passen. Wanneer er te veel water in de bodem aanwezig is, bijvoorbeeld na hevige regenval, wordt overtollig water afgevoerd, zodat de grond niet verzadigd raakt. Aan de andere kant houden we water vast in drogere periodes om de beschikbaarheid van water voor gewassen te verbeteren. We plaatsen ook stuwen om water te bufferen in watervoerende perceelsgrachten langs onze akkers. Hierdoor krijgt het water meer tijd om te infiltreren in de bodem en zorgen we ervoor dat overvloedige neerslag niet meteen weg stroomt via de gracht.
foto © Regionaal Landschap Rivierenland
"Aangezien er vorige jaren gedurende meerdere maanden haast geen druppel neerslag viel, kregen we meteen een belangrijke levensles: water is héél kostbaar!"
Bruno van zelfplukboerderij Germaine en Hortense in Rumst
Contact
Steven Buelens Projectmedewerker duurzaam watergebruik steven.buelens@rlrl.be